Oczywiście obie formy – „tą” oraz „tę” funkcjonują w polszczyźnie. Nie można ich jednak uznawać za synonimy. Powinno się używać tych form w zależności od przypadka rzeczownika, przed którym odmieniony wyraz „ta” stoi. Dla rozjaśnienia, zobaczymy to na dwóch przykładach.
M. kto, co? (jest) ta książka
D. kogo, czego? (nie ma) tej książki
C. komu, czemu? (się przyglądam) tej książce
B. kogo, co? (widzę) tę książkę
N. z kim, z czym? (idę) z tą książką
Ms. o kim, o czym? (myślę) o tej książce
W. o! (ty moja kochana) książko
M. kto, co? (jest) ta dziewczyna
D. kogo, czego? (nie ma) tej dziewczyny
C. komu, czemu? (się przyglądam) tej dziewczynie
B. kogo, co? (widzę) tę dziewczynę
N. z kim, z czym? (idę) z tą dziewczyną
Ms. o kim, o czym? (myślę) o tej dziewczynie
W. o! (ty moja kochana) dziewczyno
Jak widać, końcówka zaimka „ta” musi być dopasowana do końcówki rzeczownika:
- ta: książka, dziewczyna, malina, bułka, kobieta, lampa, sukienka, nauczycielka,
np. podoba mi się ta dziewczyna; smakuje mi ta bułka - tę: książkę, dziewczynę, malinę, bułkę, kobietę, lampę, sukienkę, nauczycielkę,
np. widziałem tę dziewczynę, chętnie zjem tę bułkę - tą: książką, dziewczyną, maliną, bułką, kobietą, lampą, sukienką, nauczycielką,
np. idę z tą dziewczyną do kina, poczęstowała mnie swoją bułką.
Musimy jednak pamiętać o tym, że w języku polskim zdarzają się rzeczowniki rodzaju żenskiego, które w mianowniku nie kończą się na literę „a”. Są to na przykład (ta) nić, ta kość, ta złość, (ta) miłość), (ta) zazdrość itd. Wtedy odmiana jest nieco trudniejsza (nie możemy się posiłkować zasadą, że dopasowujemy końcówkę zaimka do końcówki rzeczownika). Odmiana wygląda tak samo jak zostało przedstawione powyżej. Zilustrują to dwa przykłady.
M. kto, co? (jest) ta nić
D. kogo, czego? (nie ma) tej nici
C. komu, czemu? (się przyglądam) tej nici
B. kogo, co? (widzę) tę nić
N. z kim, z czym? (idę) z tą nicią
Ms. o kim, o czym? (myślę) o tej nici
W. o! (ty moja kochana) nici
M. kto, co? (jest) ta złość
D. kogo, czego? (nie ma) tej złości
C. komu, czemu? (się przyglądam) tej złości
B. kogo, co? (widzę) tę złość
N. z kim, z czym? (idę) z tą złością
Ms. o kim, o czym? (myślę) o tej złości
W. o! (ty moja kochana) złości
Warto jeszcze dodać, że tak wielu Polaków używa formy „tą” w bierniku, że weszła ona do normy użytkowej. W normie wzorcowej musimy jednak pamiętać o rozróżnianiu form „tę” (biernik) i tą (narzędnik).
