Wyróżniamy 10 epok literackich:
• antyk/starożytność
• średniowiecze
• renesans/odrodzenie
• barok
• oświecenie
• romantyzm
• pozytywizm
• Młoda Polska/modernizm/neoromantyzm
• XX-lecie międzywojenne
• współczesność.
1. Antyk/starożytność:
• nazwa pochodzi od antiquus, co oznacza dawny
• początek – IX/VIII wiek przed naszą erą
• koniec – V wiek naszej ery (476 r. – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego)
• prosto: antyk trwał od IX/VIII w.p.n.e. do V w.n.e.
2. Średniowiecze:
• inaczej wieki średnie, wieki ciemne
• początek – V wiek
• koniec – XV wiek:
– wynalezienie druku przez Jana Gutenberga – 1450 r.
– zdobycie Konstantynopola przez Turków – 1453 r.
– odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba – 1492 r.
– początek reformacji za sprawą Marcina Lutra – 1517 r.
• prosto: średniowiecze trwało od V do XV w.
3. Renesans/odrodzenie:
• nazwa odrodzenie nawiązuje do odrodzenia antyku/starożytności
• początek – w Europie – XV wiek, w Polsce – XVI wiek
• koniec – w Europie – XVI wiek, w Polce – XVII wiek.
• prosto: renesans trwał przez cały XVI w.
4. Barok:
• barocco – perła o nieregularnym kształcie, dziwność, nietypowość
• początek – w Europie – koniec XVI wieku, w Polsce – początek XVII wieku
• koniec – w Europie i w Polsce – koniec XVII, początek XVIII wieku
• prosto: barok trwał przez cały XVII w.
5. Oświecenie:
• nazywane jest wiekiem rozumu, wiekiem filozofów
• początek:
– w Europie – 1688 r.– w Anglii miała miejsce bezkrwawa rewolucja mieszczan, którzy wywalczyli sobie prawo do współrządzenia państwem
– w Polsce – II połowa XVIII wieku – polscy mieszczanie zaczęli mieć wpływ na decyzje podejmowane w kraju
• koniec:
– w Europie – 1789 r. – wybuch Wielkiej Rewolucji Francuskiej i ogłoszenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela
– w Polsce – 1822 r. – pierwszy zbiór wierszy Adama Mickiewicza „Poezje”
– w Polsce – 1830 – 1831 r. – powstanie listopadowe
• prosto: oświecenie trwało przez cały XVIII w.
6. Romantyzm:
• romantisme – powieść, opowieść
• początek: w Europie – 1789 r., w Polsce – 1822 r. lub 1831 r.
• koniec:
– w Europie – 1848 r. – Wiosna Ludów
– w Europie – 1850 r. – śmierć Balzaca (wielkiego pisarza oświeceniowego)
– w Polsce – 1863 – 1864 r. – powstanie styczniowe
• prosto: romantyzm obejmuje I poł. XIX w.
7. Pozytywizm:
• pozytywny – realny, praktyczny, pożyteczny
• początek – w Europie 1848 r. lub 1850 r., w Polsce – 1864 r.
• koniec:
– w Europie – 1880 r. – śmierć Flauberta (wielkiego pisarza pozytywistycznego)
– w Polsce – 1880 r. – debiuty modernistów.
• prosto: pozytywizm obejmuje około 30 lat – od 1850 do 1880 r.
8. Młoda Polska/modernizm:
• nazwa jest analogiczna do na przykład Młodych Niemiec, Młodej Skandynawii; Młodą Polskę nazywa się także modernizmem lub neoromantyzmem
• początek – 1880 r.
• koniec: – 1914 r. (początek I wojny światowej) lub1918 r. (koniec I wojny światowej)
• prosto: Młoda Polska obejmuje lata 1880 – 1914/1918.
9. XX-lecie międzywojenne:
• okres między zakończeniem I wojny światowej a rozpoczęciem II wojny światowej
• początek – 1918 r. – zakończenie pierwszej wojny światowej
• koniec – 1939 r. – rozpoczęcie drugiej wojny światowej
• prosto: XX-lecie międzywojenne obejmuje lata 1918 – 1939.
10. Współczesność/postmodernizm:
• to epoka, w której aktualnie żyjemy
• początek – 1939 r.
• koniec – ?
• prosto: współczesność rozpoczęła się w 1939 r. i trwa do dziś.
