Ciekawostki językowe

W wielu sklepach odzieżowych wisi kartka z napisem: „Szanowny Kliencie, przemyśl swoje zakupy. Zwrotów nie uwzględnia się”. W komunikacie znajduje się błąd. Czy umiesz go wskazać?

Każdy z nas zna jakiegoś dyletanta… Kim tak właściwie „dyletant” jest? Jak zachowuje się osoba, której można przypisać „dyletantyzm”? Jaki jest antonim słowa „dyletant”?

W polszczyźnie jest wiele przysłów, których nie rozumiemy lub które rozumiemy błędnie. W poście omówionych zostało kilka z nich, między innymi: „nie zasypiać gruszek w popiele”, „nosił wilk razy kilka, ponieśli i wilka”, „w marcu jak w garncu”.

Takie słowo jak „trzykropek” nie istnieje. Nie odnotowują go nawet najobszerniejsze słowniki. Mamy wyłącznie „wielokropek”, który – choć składa się właśnie z trzech kropek – wielokropkiem pozostaje. Dlaczego forma „wielokropek” jest poprawna, a „trzykropek” to błąd?

Cząstka „od-” oznacza usunięcie, zmniejszenie, pozbycie się czegoś. „Odciążanie” to zmniejszanie ciężaru czegoś, a „odchwaszczanie” to pozbywanie się chwastów. Dlaczego więc mówimy o „odchudzaniu się”, kiedy nie mamy na myśli pozbywania się chudości?

Hiperbola (przesadnia) to trop retoryczny polegający na wyolbrzymieniu, przejaskrawieniu cechy bądź cech jakiejś osoby, przedmiotu lub zjawiska. Przykłady hiperbol, które wykorzystujemy w życiu codziennym w poście.

Metafora to zestawienie dwóch wyrazów lub związków wyrazowych, które razem tworzą zupełnie inne znaczenie niż ich poszczególne człony. Metafory kojarzą się ze szkołą, okazuje się jednak, że wykorzystujemy je w niemalże każdej wypowiedzi.

Oksymoron, inaczej antylogia lub epitet sprzeczny, to przenośne zestawienie pojęć o przeciwstawnym, wykluczającym się wzajemnie znaczeniu. W poście znajduje się kilkadziesiąt przykładów oksymoronów.

Wyniki plebiscytu na Młodzieżowe słowo roku 2017. Co znaczą wyrazy: „legitnie”, „odjaniepawlać” i „smartifca”? Objaśnienie tych i innych wyrazów przynależnych do języka młodzieżowego w poście.

Człowiek, jego zachowania i części ciała są często spotykanym źródłem aforyzmów, przysłów i frazeologizmów. W poście wiele związków frazeologicznych o człowieku, częściach ciała, a przede wszystkim – o ręce/rękach.

Homofon to wyraz identyczny z innym wyrazem, ale tylko w warstwie brzmieniowej (warstwa znaczeniowa oraz graficzna, w tym na przykład ortograficzna, pozostają różne). W poście piętnaście przykładów homofonów.

Polszczyzna pełna jest wyrazów, które znaczą zupełnie coś innego, mimo że brzmią niemalże identycznie. Ich używanie sprawia Polakom wiele trudności. Spróbujmy więc objaśnić znaczenia pięciu par łudząco podobnych do siebie wyrazów.

Czasem najzwyczajniej nas ponosi i mówimy do siebie co najmniej brzydko i z przesadą. Granice naszej wrażliwości są jednak różne – to samo jednego obrazi, na drugim nie zrobi wrażenia, a trzeciego rozbawi. A jak jest z „debilem”, „imbecylem” i „idiotą”?

Język wpływa na nasze myślenie. Dzieje się tak, bo jako rodowici jego użytkownicy nie zastanawiamy się nad sensem każdego wypowiedzianego słowa, wyrażenia czy zwrotu. Jakie „prawdy” bezrefleksyjnie wbijamy sobie do głów?

Zabawne wpadki komentatorów sportowych. Największe gafy i dwuznaczne wypowiedzi osób relacjonujących wydarzenia sportowe. Jak silne sportowe emocje wpływają na język?