Megaloman, zgodnie z definicją zawartą w elektronicznym Słowniku języka polskiego PWN, to człowiek mający przesadnie wysokie wyobrażanie o własnej wartości, pyszałek. Pod definicją umieszczoną we wspomnianym słowniku znajduje się jednak wiele próśb o dokładniejsze wyjaśnienie pojęcia megaloman. Spróbujmy więc precyzyjniej określić, czym cechuje się osoba, którą można nazwać megalomanem.
Megalomania to rodzaj zaburzenia psychologicznego, które ma wiele wspólnego z tak zwaną osobowością narcystyczną, czyli potrzebą bycia podziwianym przy jednoczesnym braku empatii i umiejętności przejmowania i rozumienia perspektywy innych ludzi. Megaloman ma zawyżoną samoocenę, jest przekonany o własnej wartości, znaczeniu, możliwościach i zdolnościach, wywyższa się. Jego cechą charakterystyczną jest także to, że zachowuje dobre samopoczucie w sytuacjach konfliktowych i kryzysowych, w których inni czują się zagrożeni. Megaloman to ktoś, kto jest przekonany o swojej doskonałości.
Megalomani, jak zostało wspomniane powyżej, cierpią na narcystyczne zaburzenia osobowości. W skrajnych przypadkach diagnozuje się u nich kompleks mesjasza (stan psychiczny, w którym człowiek uważa, że został wybrany spośród wielu i że jego misją jest ocalenie jakiejś grupy społecznej lub nawet całej ludzkości) lub kompleks Boga (stan psychiczny, w którym człowiek uważa, że posiada nadnaturalne prawa oraz że jego możliwości są nieograniczone, równe możliwościom Boga).
Megalomani bywają przekonani o tym, że pochodzą od słynnych ludów historycznych (na przykład, że w ich żyłach płynie krew starożytnych Rzymian). Jest to tak zwana megalomania narodowa charakterystyczna dla polskich Sarmatów (szlachciców żyjących głównie w XVII wieku). W takim przypadku własnemu narodowi przypisuje się wyłącznie pozytywne cechy, idealizuje się i gloryfikuje się go, uważa się, że dany naród zajmuje centralne miejsce w świecie, że jego język, obyczaje i kultura są jedynymi słusznymi i powinny stanowić wzór do naśladowania dla innych narodów.
Megalomanię można więc w skrócie określić jako manię wielkości. Zdecydowanie nie jest to zjawisko pozytywne. Osobę wykazującą cechy megalomanii należy skierować do specjalisty – psychologa bądź psychiatry.
