Jednym z najbardziej problematycznych zagadnień w całej polszczyźnie jest odmiana nazwisk. Kłopotliwe są właściwie wszystkie kategorie – nazwiska polskie, nazwiska zagraniczne, nazwiska dwuczłonowe i wiele innych. Dzisiaj wyjaśnimy sobie, jak kobiety powinny poprawnie zapisywać swoje nazwisko po ślubie, kiedy zdecydują się na połączenie nazwiska panieńskiego z nazwiskiem męża.
Kobieta, która wychodzi za mąż (bo przecież nie „żeni się” – ta forma jest zarezerwowana wyłącznie dla panów), ma trzy możliwości. Może więc:
- zostać przy swoim nazwisku (nazwisko panieńskie),
- przyjąć nazwisko męża (nazwisko mężowskie),
- zostać przy swoim nazwisku i przyjąć nazwisko męża (nazwisko panieńsko-mężowskie, czyli nazwisko dwuczłonowe).
Wyobraźmy sobie, że ślub biorą trzy pary: Anna Malinowska i Piotr Rak, Marta Piotrowska i Konrad Wąż oraz Alicja Kowal i Tomasz Górski. Panie Anna, Marta i Alicja zdecydowały się nazwiska dwuczłonowe. Poniżej znajdują się zapisy tych nazwisk – zarówno poprawne, jak i niepoprawne – które często można zobaczyć na przykład na Facebooku.
1. Zapisy niepoprawne:
- Malinowska Rak
- Piotrowska Wąż
- Kowal Górska.
Wyjaśnienie: Nazwiska dwuczłonowe (panieńsko-mężowskie) powinno się od siebie oddzielać. Prawidłowo oddzielamy je od siebie dywizem (krótka kreska), a nie spacją jak w powyższych przykładach. Zapis numer jeden jest więc błędny.
2. Zapisy niepoprawne:
- Malinowska – Rak
- Piotrowska – Wąż
- Kowal – Górska.
Wyjaśnienie: Powyższe zapisy (numer dwa) również nie są poprawne. Po pierwsze, spacje znajdujące się po pierwszym nazwisku i po drugim nazwisku są zbędne, niepoprawne. Po drugie, kreska, którą oddzielone zostały nazwiska, to myślnik (długa kreska), a nie wspomniany dywiz (krótka kreska). W zapisie nazwisk dwuczłonowych używamy wyłącznie dywizu.
3. Zapisy niepoprawne:
- Malinowska–Rak
- Piotrowska–Wąż
- Kowal–Górska.
Wyjaśnienie: Powyższe przykłady zbliżają się do poprawnego zapisu. No właśnie – zbliżają, ale poprawne wciąż nie są. W zapisach słusznie nie użyto spacji, ale kreska, którą oddzielono nazwiska, to myślnik, a nie dywiz. Zapis numer trzy więc jest błędny.
4. Zapisy niepoprawne:
Wyjaśnienie: Zapis czwarty również nie jest poprawny. Tutaj słusznie użyto dywizu (krótka kreska między nazwiskami), ale niesłusznie oddzielono nazwiska od dywizów spacjami.
5. Zapisy poprawne:
- Malinowska-Rak
- Piotrowska-Wąż
- Kowal-Górska.
Wyjaśnienie: Jedynym poprawnym zapisem jest zapis numer pięć. Nazwisko panieńskie zostało oddzielone od nazwiska mężowskiego dywizem (krótka kreska), a nazwiska i dywizy słusznie nie zostały rozdzielone od siebie spacją.
Jeśli chodzi o nieoddzielanie nazwiska od dywizu myślnikiem, można sobie zapamiętać, że poprawną formą jest forma krótsza. Spacja wydłuża nazwisko o dwa znaki i tym samym czyni zapis niepoprawnym.
Z kolei z poprawnym zapisywaniem dwuczłonowych nazwisk pod względem wyboru dywizu, a nie myślnika nie powinno być żadnych problemów, szczególnie w przypadku zapisu komputerowego. W internecie (na forach internetowych, na komunikatorach społecznościowych i innych) funkcjonuje wyłącznie dywiz, myślnika po prostu nie ma.
Jest jeszcze jedna kwestia, którą należy poruszyć, omawiając zapis nazwisk dwuczłonowych. Zdarza się, że nazwiska dwuczłonowe piszemy jednak bez dywizu! Jest to szczególny przypadek, który dotyczy nazwisk góralskich wskazujących na pochodzenie, ród danej osoby. Te nazwiska zwyczajowo zapisuje się po prostu oddzielnie, bez dywizu. I tak poprawnymi zapisami będą Alicja Bachleda Curuś (bo Curuś to nie nazwisko mężowskie) czy Andrzej Gąsienica Makowski.
Wszystkim tegorocznym i przyszłym pannom młodym, które zdecydują się na nazwisko dwuczłonowe, a także już zamężnym kobietom, które już zdecydowały się na nazwisko dwuczłonowe, przypominam – warto wiedzieć, jak poprawnie podpisać się po ślubie!
