Zrosty, złożenia i zestawienia to zagadnienia ze słowotwórstwa. Z racji tego, że każdy z nich składa się z dwóch lub więcej wyrazów, bardzo łatwo je ze sobą pomylić. Poniżej znajduje się proste wytłumaczenie tego, czym są zrosty, złożenia i zestawienia oraz ich przykłady.
Zrost – wyraz powstały przez połączenie dwóch (lub więcej) rdzeni lub derywatów bez pomocy międzyrostka:
– Białystok (biały + stok)
– dobranoc (dobra + noc)
– lekceważyć (lekce + ważyć)
– Rzeczpospolita (rzecz + pospolita)
– Wielkanoc (wielka + noc)
– wniebowzięty (w + niebo + wzięty).
Złożenie – wyraz powstały przez połączenie dwóch (lub więcej) rdzeni lub derywatów za pomocą międzyrostka (międzyrostki to: o, i lub y):
– deskorolka (desk + o + rolka)
– długopis (długi + o + pis)
– dusigrosz (dus + i + grosz)
– lodołamacz (lod + o + łamacz)
– pędziwiatr (pędź + i + wiatr)
– włóczykij (włócz + y + kij).
Zestawienie – połączenie dwóch wyrazów (lub więcej), które tworzą nierozdzielną jednostkę tekstową:
– Boże Narodzenie
– dziadek do orzechów
– maszyna do pisania
– panna młoda
– Piotrków Trybunalski
– proszek do pieczenia.
