Jak brzmi liczba mnoga od rzeczownika śmieć – śmieci czy śmiecie? Wyrzucamy śmieci czy śmiecie? Otóż możemy wyrzucać i śmieci, i śmiecie. Obie formy są poprawne i żadna nie jest lepsza od drugiej, czyli nie rozdziela się ich na formę przynależną do normy wzorcowej i formę przynależną do normy użytkowej. Na tym właściwie moglibyśmy już zakończyć, ale polszczyzna, jak to polszczyzna, lubi zaskakiwać i nie pozwala na udzielanie krótkich odpowiedzi.
I tak śmieciem możemy nazwać jakiś odpad, coś co jest niezdatne do użycia, coś, czego chcemy się pozbyć, wyrzucić. Śmieciem określamy czasami także przenośnie osobę, która jest dla nas kompletnie bezwartościowa, niegodna, nie zasługuje według nas na uwagę.
Jeśli mówimy o odpadach, możemy użyć zarówno formy śmieci, jak i formy śmiecie. Jeśli mówimy o ludziach, musimy użyć formy śmiecie, forma śmieci w tym kontekście jest niepoprawna. Dobrze ilustrują to poniższe przykłady.
- Janku, wyrzuć proszę śmieci/śmiecie.
- Sam zdecyduj, czy będziesz wyrzucał śmieci czy śmiecie – obie formy są poprawne.
- Ludzie, którzy nie troszczą się o własne dzieci, to dla mnie śmiecie.
- Te śmiecie nigdy już nie odważą się zrobić ci krzywdy!
Warto dodać, że wyraz śmiecie funkcjonuje jeszcze jako czasownik – śmiecie oznacza tyle co macie odwagę, macie czelność, jesteście skłonni zrobić coś, co zazwyczaj (choć nie zawsze) jest oceniane negatywnie. Poniżej przykłady zdań z czasownikiem śmiecie.
- Jak śmiecie sobie żartować z tej poważnej sytuacji?
- Śmiecie przyjść do mnie po tym, co ostatnio wam powiedziałem?
A Wy, wyrzucacie śmieci czy śmiecie? 🙂
