I ta pomarańcza, i ten pomarańcz to poprawne formy. Należy używać ich jednak w odpowiednim kontekście. Rodzaj żeński tyczy się owocu, rodzaj męski natomiast opisuje kolor. Sprawa wygląda podobnie z tą porą i tym porem – obie formy są poprawne, ale opisują coś innego. Ta pora to określenie czasu, ten por to warzywo.
Tak jest poprawnie:
- Ta pomarańcza wygląda na nieświeżą.
- Pomarańcz bluzki dziewczyny gryzł się z zielenią jej spódnicy.
- Zielonymi warzywami są: ogórek, sałata i por.
- Zjadłem obiad, więc przyszła pora na deser.
Tak jest niepoprawnie:
- Ten pomarańcz wygląda na nieświeży.
- Pomarańcza bluzki dziewczyny gryzła się z zielenią jej spódnicy.
- Zielonymi warzywami są: ogórek, sałata i pora.
- Zjadłem obiad, więc przyszedł por a deser.
O ile nikt nie posłuży się sformułowaniami pomarańcza bluzki i por na deser, o tyle mówienie ten pomarańcz w odniesieniu do owocu i ta pora przy nazywaniu warzywa to często popełniane błędy. Mam nadzieję, że od teraz będziemy już pamiętać, że pomarańcza to ona, a por to on.