Już w podstawówce na lekcjach języka angielskiego uczymy się odróżniać występujące w pytaniach i przeczeniach much i many. Nie sprawia nam to większej trudności – kiedy możemy coś policzyć, piszemy many, kiedy mamy do czynienia z czymś, czego precyzyjnej liczby nie jesteśmy w stanie podać, wybieramy much. Nietrudne, prawda? Tym bardziej dziwi niezdawanie sobie sprawy przez większość Polaków, że w naszym ojczystym języku występuje podobne rozróżnienie.
I tak, wyraz liczba nie jest synonimem wyrazu ilość. Oba te wyrazy określają oczywiście liczebność, ale nie oznaczają dokładnie tego samego. W języku polskim innym słowem określamy rzeczowniki policzalne, a innym – rzeczowniki niepoliczalne.
Słowo liczba tyczy się osób, rzeczy, zjawisk, które jesteśmy w stanie policzyć. Możemy więc mówić o:
- liczbie osób na przyjęciu,
- liczbie zwierząt w zoo,
- liczbie dni pozostałych do matury,
- liczbie pomieszczeń w domu.
- liczbie miejsc siedzących w busie.
Słowo ilość tyczy się rzeczy i zjawisk, których dokładniej liczby nie możemy podać. I tak należy stwierdzać, że:
- do biszkoptu potrzeba dużej ilości cukru, ale jeszcze większej ilości mąki,
- nasi domownicy spożywają ogromne ilości wody i niewielkie ilości mleka,
- ilość piasku w butach po powrocie z plaży jest zaskakująca.
To, czy jesteśmy w stanie „tu i teraz” coś policzyć, nie ma znaczenia (np. w sytuacji, kiedy osób na proteście jest tak dużo, że nie moglibyśmy ich zliczyć). Ważne jest to, że istnieje taka fizyczna możliwość.
Pamiętajmy o rozróżnianiu liczby od ilości. Mylenie tych wyrazów jest jednym z najczęściej popełnianych błędów przez Polaków. Dowodem tego mogą być chociażby tablice umieszczone we wrocławskich tramwajach, na których to tablicach widnieje napis: Ilość przystanków pozostałych do końca trasy. Przystanki są jak najbardziej policzalne. Nikt oczywiście nie każe nam ich liczyć, ale gdybyśmy chcieli, moglibyśmy to zrobić. Kto wskaże, jaki napis na tablicach powinno umieścić wrocławskie MPK?
