Maturzyści zdający egzamin dojrzałości w 2023 roku i później będą musieli zapoznać się ze zdecydowanie większą liczbą lektur niż maturzyści wcześniejszych lat. Lista lektur obowiązujących na maturze podstawowej z języka polskiego (sprawdź listę lektur obowiązkowych – rozszerzenie) zwiększyła się z zaledwie kilku pozycji do… kilkudziesięciu utworów! I tak maturzystów w 2023 roku i później obowiązywać będzie znajomość niemalże 60 książek. Ich lista wraz z autorami i epokami, w których powstały, znajduje się poniżej.
Na pocieszenie można dodać, że wielu utworów nie trzeba znać w całości, tylko we fragmentach (również jest to napisane poniżej). Ponadto, w kilku przypadkach uczniowie mają wybór – muszą zapoznać się nie z narzuconymi, a z wybranymi przez siebie satyrami i bajkami Ignacego Krasickiego, balladami Adama Mickiewicza czy opowiadaniem ze zbioru Raport o stanie wojennym Marka Nowakowskiego.
Warto dodać, że znajomość poniższych lektur będzie sprawdzana zarówno na maturze pisemnej, jak i na maturze ustnej. Na maturze pisemnej w wypracowaniu będzie trzeba odwołać się do wybranej lub narzuconej lektury obowiązkowej. Natomiast na maturze ustnej jedno z zadań będzie dotyczyło właśnie jednej lektury obowiązkowej. Czy bez znajomości lektur można dobrze zdać maturę z polskiego? Zdecydowanie nie.
Jeśli ktoś z Was martwi się, że na maturze – na przykład przez stres – zapomni, które lektury należą do kanonu, a które nie – bez obaw! Lista lektur obowiązkowych będzie dołączona do każdego arkusza maturalnego. W związku z tym przed napisaniem wypracowania, w którym należy odwołać się do wybranej lektury obowiązkowej, będzie można sprawdzić, czy dana lektura na pewno jest w kanonie.
Antyk
- Biblia (fragmenty: Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy według św. Jana)
- Mitologia cz. I – Jan Parandowski
- Iliada (fragmenty) – Homer
- Odyseja (fragmenty) – Homer
- Antygona – Sofokles
Średniowiecze
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty)
- Legenda o św. Aleksym (fragmenty)
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
- Kronika polska (fragmenty) – Gall Anonim
- Boska komedia (fragmenty) – Dante Alighieri
Renesans
- Odprawa posłów greckich – Jan Kochanowski
- treny Jana Kochanowskiego (Tren IX, Tren X, Tren XI, Tren XIX)
- Kazania sejmowe (fragmenty) – Piotr Skarga
- Makbet – William Szekspir
- Romeo i Julia – William Szekspir
Barok
- Pamiętniki (fragmenty) – Jan Chryzostom Pasek
- Skąpiec – Molier
Oświecenie
- satyry Ignacego Krasickiego (np. Do króla, Świat zepsuty, Pijaństwo, Żona modna)
Romantyzm
- Oda do młodości – Adam Mickiewicz
- ballady Adama Mickiewicza (Romantyczność i np. Lilije, Świtezianka, Świteź)
- Konrad Wallenrod – Adam Mickiewicz
- Dziady cz. III – Adam Mickiewicz
- Kordian – Juliusz Słowacki
- Nie-Boska komedia – Zygmunt Krasiński
Pozytywizm
- Lalka – Bolesław Prus
- Z legend dawnego Egiptu – Bolesław Prus
- Potop – Henryk Sienkiewicz
- Gloria victis – Eliza Orzeszkowa
- Zbrodnia i kara – Fiodor Dostojewski
Młoda Polska
- Wesele – Stanisław Wyspiański
- Chłopi t. I – Władysław Stanisław Reymont
- Rozdziobią nas kruki, wrony… – Stefan Żeromski
XX-lecie międzywojenne
- Przedwiośnie – Stefan Żeromski
- Ferdydurke (fragmenty) – Witold Gombrowicz
Literatura wojny i okupacji
- opowiadania Tadeusza Borowskiego (Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli)
- Inny świat – Gustaw Herling-Grudziński
- Zdążyć przed Panem Bogiem – Hanna Krall
Współczesność
- Dżuma – Albert Camus
- Rok 1984 – George Orwell
- Droga donikąd (fragmenty) – Józef Mackiewicz
- Tango – Sławomir Mrożek
- opowiadanie Marka Nowakowskiego z tomu Raport o stanie wojennym (np. Stan wojenny)
- Górą „Edek” – Marek Nowakowski
- Katedra – Jacek Dukaj
- Madame – Antoni Libera
- Miejsce – Andrzej Stasiuk
- Profesor Andrews w Warszawie – Olga Tokarczuk
- Podróże z Herodotem (fragmenty) – Ryszard Kapuściński
Lektury ze szkoły podstawowej
- treny Jana Kochanowskiego (Tren I, Tren V, Tren VII, Tren VIII)
- pieśni Jana Kochanowskiego (np. Pieśń III, Pieśń IX, Pieśń XIV, Pieśń XXV)
- bajki Ignacego Krasickiego (np. Malarze, Syn i ojciec, Kruk i lis, Lis i osieł)
- Dziady cz. II – Adam Mickiewicz
- Pan Tadeusz – Adam Mickiewicz
- Balladyna – Juliusz Słowacki
- Zemsta – Aleksander Fredro
Która z powyższych lektur jest Waszą ulubioną? Którą najchętniej skreślilibyście z listy lektur? A może któraś z nich wydaje się Wam wyjątkowo trudna, niezrozumiała? Dajcie znać w komentarzach! 🙂
